Święty Józef był mężem i oblubieńcem Najświętszej Maryi Panny oraz opiekunem Jezusa. Wywodził się z rodu Dawida, ale mimo wysokiego pochodzenia nie posiadał majątku. Utrzymywał rodzinę dzięki pracy jako stolarz i cieśla.
Tajemnicę macierzyństwa Maryi poznaje Józef, który zmieszany szuka wyjścia z kłopotliwej sytuacji. Pełnemu dręczących pytań mężowi, anioł Pański oznajmia we śnie: "Józefie, synu Dawida, nie bój się wziąć do siebie Maryi, twej Małżonki; albowiem z Ducha Świętego jest to, co się w Niej poczęło. Porodzi Syna, któremu nadasz imię Jezus, On bowiem zbawi swój lud od jego grzechów". Reakcja Józefa na słowa anioła jest przedstawiona w sposób zwięzły: "Zbudziwszy się ze snu, Józef uczynił tak, jak mu polecił anioł Pański: wziął swoją Małżonkę do siebie". Chociaż historia zbawienia rozpoczęła się bez jego udziału, to jednak on ma wyznaczone w niej miejsce. Nie potrzebuje żadnych dalszych wyjaśnień: ma wziąć Maryję razem z Jej macierzyństwem, czyli razem z Synem, który nie był jego, lecz Boga. Dlatego Józef nie zadaje pytań, ale działa. Milczenie Józefa towarzyszące działaniu świadczy o zrozumieniu jego roli i wyraża gotowość poddania się woli Boga.
Z tego płynie dla nas nauka , że o sprawiedliwości-świętości człowieka nie decydują słowa, choćby najpiękniejsze słowne „deklaracje”, lecz „wymowne milczenie”. Ewangelie, jak wiemy, nie zapisują żadnego słowa wypowiedzianego przez św. Józefa. Stwierdzają krótko: „uczynił tak, jak Mu polecił Anioł Pański” (Mt 1,14). Dzięki swej postawie św. Józef pozwala nam lepiej zrozumieć sens słów jego przybranego Syna: „Nie każdy, który Mi mówi: , wejdzie do królestwa niebieskiego, lecz ten, kto spełnia wolę mojego Ojca, który jest w niebie” (Mt 7,21}. – Oto jawi się przed nami najprostszy sposób stawania się „człowiekiem sprawiedliwym”, świętym mężem i ojcem, święta kobietą i matką, świętym księdzem, świętą osobą konsekrowaną.
Świętego Józefa przedstawia się najczęściej z Dzieciątkiem Jezus na ręku, z lilią w dłoni. Jego atrybuty to narzędzia ciesielskie – siekiera, piła, warsztat stolarski.
Jest to święto nakazane w całym Kościele. W Polsce dopiero od 2003 dekret Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów zniósł obowiązkowość jego obchodzenia.
W tym dniu, z powodów organizacyjnych, tradycyjnej Mszy Rzymskiej nie będzie.
